Sonucu Daralt
Yayıncı Kategori
Yayıncı
Fiyat Aralığı
Eser Sahibi
(x)Fatih Kerimi

Fatih Kerimi

Tatar Türkleri’nden, yazar, gazeteci ve nâşir.

1870 yılında Tataristan’da doğdu. İlk eğitimini köyün mollası olan babasından aldıktan sonra Çıstay (Çistapol) Medresesi’nde on bir yıl öğrenim gördü. Bu arada iki yıllık Rus mektebini bitirdi. 1890’da Ufa’da Orenburg Müftülüğü’nden müderrislik icâzetnâmesi aldı. Babası aynı yıl oğlunu tahsil için İstanbul’a gönderdi. Ahmed Midhat Efendi’nin yardımıyla Mekteb-i Mülkiyye’ye giren Kerîmî onun fikirlerinden faydalandı. Eğitimini tamamlamasının ardından Kırım’a giderek Yalta’da bir köyde iki yıl kadar öğretmenlik yaptı. 1896-1898 yaz aylarında Orenburg’a bağlı Kargalı’da usûl-i cedîd (bk. CEDÎDCİLİK) muallimlerinin yetiştirilmesine katkıda bulundu. Orenburg’da altın ocakları işleten Şâkir Remiev’in davetiyle Almanya, Belçika, İtalya, Fransa, Avusturya, Sırbistan, Bulgaristan ve Türkiye gibi ülkeleri içine alan dört aylık bir seyahate çıktı. Kerîmî, ufkunu çok genişleten bu seyahat izlenimlerini Avrupa Seyahatnâmesi adıyla yayımladı.

1901 yılından sonra babasının Orenburg’da bir matbaa ve kitabevi (Kütübhâne-i Kerîmiyye) açması sebebiyle çalışmalarını bu alanda yoğunlaştırdı. 1905’teki I. Rus İhtilâli döneminde İdil-Ural bölgesinde yaşayan Tatar ve Başkırt halkının çıkarları için mücadele eden aydınlar arasında önemli bir yeri olan Kerîmî bu sıralarda yapılan siyasî toplantılara katıldı. Uzun yıllar Cem‘iyyet-i Hayriyye üyeliğinde bulundu ve Orenburg müslüman cemaatinin reisliğini yaptı. Vakit adlı bir gazete kurulması (1906) ve başmuharrirliğine Fâtih Kerîmî’nin getirilmesi Kerîmî’nin hikâye yazarlığından gazeteciliğe geçmesine vesile oldu. Aynı dönemde bir müddet Orenburg’daki Medrese-i Hüseyniyye’de muallimlik yaptı, çeşitli ders kitapları ve ders programları hazırladı.

Balkan savaşları sebebiyle Vakit gazetesinin muhabiri olarak İstanbul’da bulunan Kerîmî (1 Kasım 1912-18 Mart 1913) bu sırada Ahmed Sâib, Abdullah Cevdet, Enver Paşa, Ahmed Midhat Efendi, Yusuf Akçura, Ağaoğlu Ahmed, Halide Edip, Mahmud Esad, Mûsâ Kâzım Efendi gibi kişilerle Balkan savaşları ve Türk-İslâm dünyasının problemleri üzerine görüşmeler yaptı. Kerîmî’nin İstanbul’dan Vakit gazetesine gönderdiği haberler daha sonra İstanbul Mektupları adıyla kitap halinde yayımlanmıştır. 1-11 Mayıs 1917’de Moskova’da toplanan Umumi Rusya Müslümanları Kongresi’ne katılıp başkanlık divanına seçilen Kerîmî bu kurultayda teşekkül eden Millî Şûrâ’nın da üyeleri arasına girdi.

1917 Bolşevik İhtilâli’nin ardından bir müddet Orenburg’da mektep, maarif ve kültür meseleleriyle ilgili çalışmalarda bulundu. Öğretmen yetiştirme kurslarında dersler verdi. Uzun yıllar çalıştığı Vakit gazetesinden ayrılarak Yaña Vakit adıyla yeni bir gazete çıkarmaya başladı (1 Kasım 1917). İşçiler Dünyası ve Yol gibi çeşitli gazetelerin yayın kurulunda çalıştı. 1925’te Rusya’nın yeni başşehri olan Moskova’ya göç etti. 1937 yılına kadar Türkçe öğretmeni olarak görev yaptı.  1937 yılında vefat etti. Kerîmî’nin arşivi Tataristan Devlet Arşivi’nde saklanmaktadır.


Devamını göster ..
Sıralama : Göster :
Toplam 2 kayıt bulunmuştur Gösterilen 1-20 / Aktif Sayfa : 1
Sıralama : Göster :
Toplam 2 kayıt bulunmuştur Gösterilen 1-20 / Aktif Sayfa : 1